Franciszkański Zakon Świeckich

Opiekun: o. Wacław Michalczyk OFM

Historia powstania Franciszkańskiego Zakonu Świeckich i jego rozwój na ziemiach polskich

Początki Franciszkańskiego Zakonu Świeckich (poprzednie nazwy: Bracia i Siostry od Pokuty, III Zakon Św. Franciszka), sięgają roku 1221, w którym św. Franciszek wychodząc naprzeciw potrzebom Kościoła i ludzi świeckich żyjących w rodzinach, zaproponował im nową formę życia ideałami Ewangelii, nazywając ich Braćmi i Siostrami od Pokuty.

Pierwsze wspólnoty III Zakonu Św. Franciszka na ziemiach polskich powstały po przybyciu franciszkanów I Zakonu do Wrocławia w roku 1236 i do Krakowa w roku 1237. Przez cały okres średniowiecza oraz w ciągu dalszych wieków III Zakon Św. Franciszka był bardzo liczny, zrzeszając osoby różnych stanów i zawodów, w tym duchownych diecezjalnych, biskupów, kardynałów oraz papieży.

Rozwijające się dzieła apostolskie prowadzone przez III Zakon Św. Franciszka upadły w okresie międzywojennym lub zostały administracyjnie zlikwidowane w okresie okupacji hitlerowskiej i terroru stalinowskiego. Po II wojnie światowej, w okresie stalinizmu III Zakon nie mógł oficjalnie istnieć, lecz dzięki modlitwie tych którzy ocaleli oraz wsparciu życzliwości kapłanów przetrwał ten trudny okres.

Odrodzenie III Zakonu, już jako Franciszkańskiego Zakonu Świeckich, nastąpiło po II Soborze Watykańskim, na podstawie zatwierdzonej blisko 27 lat temu przez Ojca Świętego Pawła VI Reguły FZŚ.

Franciszkański Zakon Świeckich rządzi się prawem powszechnym Kościoła i własnym: Regułą, Konstytucjami Generalnymi, Rytuałem i Statutami partykularnymi (KG 4,1).

Do rodziny franciszkańskiej należy też Młodzież Franciszkańska, która jest federacją franciszkańskich ruchów, wspólnot młodzieżowych działających w oparciu o struktury Prowincji Pierwszego Zakonu Franciszkańskiego, lub FZŚ, oraz dzieci skupione we wspólnotach Rycerzy św. Franciszka.

Franciszkański Zakon Świeckich w Polsce dzieli się na 18 regionów, terytorialnie pokrywających się w zasadzie z metropoliami lub diecezjami Kościoła Katolickiego i liczy blisko 13 tysięcy członków, skupionych w ok. 560 wspólnotach działających przy klasztorach franciszkańskich i parafiach diecezjalnych.

Działalność Wspólnot na poszczególnych poziomach struktur (ogólnopolskim, regionalnym i miejscowym) jest kierowana i ożywiana przez odpowiednią Radę z Przełożonym, wybieraną w tajnym głosowaniu podczas kapituł wyborczych odbywających się co trzy lata. W skład Rady z urzędu wchodzą Asystenci duchowi mianowani przez Ministrów Prowincjalnych Zakonu Braci Mniejszych, sprawujących nad FZŚ „wyższe kierownictwo” (kan. 303). Asystenci duchowi dbają o zachowanie przez członków FZŚ wierności charyzmatowi franciszkańskiemu, jedności z Rodziną Franciszkańską oraz współpracują w zakresie formacji.

Działalnością FZŚ na poziomie ogólnopolskim kieruje Rada Narodowa z Przełożoną Narodową i Przewodniczącym Konferencji Asystentów Narodowych. Rada Narodowa podlega Radzie Międzynarodowej z siedzibą w Rzymie.

Zasady życia franciszkanów świeckich

REGUŁĄ życia franciszkanów Świeckich jest zachowanie Ewangelii Jezusa Chrystusa, naśladując św. Franciszka z Asyżu, dla którego Chrystus był natchnieniem i centrum życia w odniesieniu do Boga i ludzi. Natchnieni przez św. Franciszka i z nim powołani do odnowy Kościoła, franciszkanie świeccy starają się dążyć do doskonałości przez:

• kształtowanie na wzór Pana Jezusa swojego sposobu myślenia poprzez całkowitą i doskonałą przemianę wewnętrzną, którą Ewangelia nazywa „nawróceniem”,

• oczyszczanie serca za złych skłonności, żądzy posiadania i panowania,

• budowanie braterskiej wspólnoty i ewangelicznego świata w każdej sytuacji,

• walkę z pokusami szerząc w środowisku pracy i w domu pojęcie powszechnego dobra i braterstwa,

• niesienie ludziom radości i nadziei w każdym czasie i w każdym miejscu,

• żarliwą modlitwę: indywidualną i wspólnotową,

• czynienie miłosierdzia jak: bezinteresowne uczynki dla biednych i potrzebujących.

Franciszkański Zakon Świeckich drogą do świętości

Na drodze franciszkańskiej świętość osiągnęli m.in.: bł. Lucheziusz z Poggibonsi, św. Elżbieta Węgierska, św. Ludwik IX Król Francji, św. Małgorzata z Kortony – pokutnica, św. Róża z Viterbo – piękna dziewica, pokutnica, bł. Zefiryn Malla pierwszy Cygan na ołtarzach, bł. Aniela Salawa – służąca, bł. Jan XXII, papież. Do FZŚ należało wiele wybitnych postaci jak np. gen. Józef Haller, malarz Jacek Malczewski czy brat Adam Chmielowski. Jest zaszczytem i radością dla obecnie żyjących franciszkanów świeckich, fakt, że tercjarzem franciszkańskim był Sługa Boży Stefan Kardynał Wyszyński. Zachowały się dokumenty, w których mówił o swojej przynależności do III Zakonu i łączności w modlitewnej ze św. Franciszkiem. Wielu franciszkanów świeckich modli się za wstawiennictwem Prymasa Tysiąclecia, prosząc równocześnie o Jego rychłą beatyfikację.

Patronka Franciszkańskiego Zakonu Świeckich w Polsce

Patronką FZŚ w Polsce jest błogosławiona Aniela Salawa. Urodziła się 9.IX.1881 r. w Sieprawiu koło Krakowa. W 1897 r. przyjechała do Krakowa w poszukiwaniu pracy. Jako służąca wykazała się wielkim i umiłowaniem pracy i wypełnienia powierzonych obowiązków, często trudnych i niewdzięcznych. W 1900 r. zapisała się do Stowarzyszenia Sług Katolickich św. Zyty. Zachwycona duchowością św. Franciszka w 1912 roku wstąpiła do III Zakonu Franciszkańskiego przy Bazylice Św. Franciszka w Krakowie. Zmarła 12 marca 1922 r. Ojciec Święty Jan Paweł II beatyfikował ją w Krakowie w dniu 13 sierpnia 1991 r. Patronką FZŚ została wybrana na Kapitule Narodowej w 1992 r.

Bliższe informacje na temat Franciszkańskiego Zakonu Świeckich można otrzymać w klasztorach franciszkańskich lub pod adresem:

Franciszkański Zakon Świeckich w Polsce

Rada Narodowa

ul. Modzelewskiego 98 A

02-629 Warszawa

tel. (22) 844 14 73

ZADANIA BRACI I SIÓSTR WE FRANCISZKAŃSKIM ZAKONIE ŚWIECKICH

Na całe życie:

1. Wiernie wypełniać obowiązki własnego stanu we wszystkich okolicznościach życia.

2. Zachowywać umiarkowanie i skromność zwłaszcza w jedzeniu, piciu, ubiorze i zachowaniu wobec bliźnich.

3. Dobrze jest nosić szkaplerz i znak naszego FZŚ znaczek „Pokój i Dobro”.

4. Zawczasu sporządzić testament, aby po swojej śmierci nie dać powodu do gorszących zachowań i nieporozumień w rodzinie.

5. Dawać dobry przykład i być aktywnym w Kościele i świecie.

6. Odnosić się z pokorą i uprzejmością do wszystkich.

7. Odwiedzać chorych i samotnych członków wspólnoty FZŚ.

8. Nie odmawiać urzędu we FZŚ; pokornie i posłusznie go przyjąć i starać się wiernie wypełniać obowiązki urzędu.

Codzienne:

1. Jeżeli to możliwe uczestniczyć we Mszy Świętej nie zaniedbując obowiązków stanu.

2. Odmówić 12 Ojcze nasz lub Liturgię Godzin.

3. Co wieczór zrobić rachunek sumienia.

4. Modlić się przed i po jedzeniu pobożnie i z wdzięcznością.

Na każdy tydzień:

1. Pościć w piątek, jeżeli to możliwe to i w środę.

Na każdy miesiąc:

1. Przynajmniej raz w miesiącu spowiadać się.

2. Uczęszczać na spotkania wspólnotowe FZŚ.

3. Składać ofiarę wg swoich możliwości na potrzeby FZŚ.

W ciągu roku:

1. Zachować post przed świętem św. Franciszka i świętem Niepokalanego Poczęcia NMP.

2. Uczestniczyć w pogrzebie zmarłych członków swojej wspólnoty FZŚ, w ich intencji ofiarować komunię św., a także odmówić za nich Różaniec św.

BRONOWICKA WSPÓLNOTA FRANCISZKANÓW ŚWIECKICH PRZY PARAFII PW. STYGMATÓW ŚW. FRANCISZKA Z ASYŻU

Nawiązując do historycznych faktów, należy przypomnieć i podkreślić, iż Wspólnota III Zakonu św. Franciszka przy bronowickim klasztorze i parafii została erygowana w 1913 roku. W Dekrecie, z dnia 24 kwietnia 1995 roku, „o reaktywowaniu Wspólnoty Braterskiej Franciszkańskiego Zakonu Świeckich przy kościele pod wezw. Stygmatów św. Franciszka w Krakowie – Bronowicach Wielkich”, ówczesny Minister Prowincjalny o. Adam J. Błachut OFM, napisał m.in.: „Przy wspomnianym kościele istniała Wspólnota Trzeciego Zakonu związana z działalnością pracujących tu Braci Mniejszych naszej Prowincji, co potwierdza zachowana księga Wspólnoty. Dlatego też, zgodnie z postanowieniem prawa kanonicznego «o nieprzerwanym istnieniu kościelnych osób prawnych (przez okres stu lat od śmierci ostatniego z członków)» (por. KPK kan. 120 § 1) i na mocy prawa własnego FZŚ, przyjęci członkowie nie tworzą nowej wspólnoty lecz stanowią kontynuację i przedłużenie tradycji Wspólnoty istniejącej wcześniej. Reaktywowana w ten sposób Wspólnota Miejscowa włączona zostaje w struktury Franciszkańskiego Zakonu Świeckich i zależna jest w swej działalności od Wspólnot wyższych szczebli tegoż Zakonu”.

Kontynuując tę historyczną działalność Franciszkańskiego Zakonu Świeckich w Krakowie - Bronowicach Wielkich, jako wspólnota, staramy się nieustannie nawiązywać do wypracowanej już bogatej tradycji oraz dzielnie stawiać czoła nowym wyzwaniom, zwłaszcza w obecnych czasach, kiedy tak bardzo odczuwamy brak powołań nowych członków do tutejszej Wspólnoty.

Obecnie naszą Wspólnotę tworzą profeski:

• S. Grażyna Jarosz – przełożona,
• S. Janina Kaproń - skarbnik,
• S. Irena Jamka - sekretarz,
• S. Klara Anna Morawiec

Kandydatki:

Naszym opiekunem duchowym i asystentem jest o. dr Wacław Michalczyk OFM, członek tutejszego klasztoru Zakonu Braci Mniejszych. W miarę naszych możliwości (niestety bolączką jest wciąż mała grupa Wspólnoty, a także zaawansowany wiek, słabnące zdrowie oraz siły Sióstr), spotykamy się regularnie w każdą drugą niedzielę miesiąca, o godzinie 1530, w salce parafialnej, omawiając sprawy formacyjne i wspólnotowe, dzieląc się informacjami o działalności Zakonu w Polsce i na świecie, a także poruszając najważniejsze wydarzenia, dotyczące aktywnego włączania się naszej Wspólnoty w tutejsze życie parafialne.

Głęboko na sercu leży nam zawsze wielka troska o nowe powołania oraz właściwa formacja duchowa. Dlatego też każde spotkanie poprzedza wspólna modlitwa w tych intencjach, a także modlitwa osobista wszystkich członków, jak również, odprawiana w każdy pierwszy poniedziałek miesiąca w kościele parafialnym Msza św. o powołania do naszej bronowickiej Wspólnoty Franciszkańskiego Zakonu Świeckich. Sercem ufnym i gorliwym prosimy więc „Pana żniwa”, aby wspierał nas nieustannie swoimi łaskami i darem nowych powołań, bez których coraz trudniej będzie nam budować jakąkolwiek przyszłość.

Nasze spotkania formacyjne opierają się głównie na dokumentach Kościoła i Zakonu. Sporo materiału możemy też czerpać z Biuletynu parafialnego „Nie samym chlebem”, redagowanego przez gwardiana i proboszcza tutejszej parafii i klasztoru o. dra Eligiusza Dymowskiego OFM, wykładowcy teologii w seminariach krakowskich, gdzie praktycznie w każdym numerze znajdują się artykuły w dziale „Z duchowości Franciszkańskiego Zakonu Świeckich”. Ponadto korzystamy z dóbr techniki współczesnej, oglądając filmy religijne, a także używając innych środków audiowizualnych. Ponadto mamy swoją biblioteczkę, gromadząc w niej publikacje dotyczące zarówno życia religijnego, jak i franciszkańskiego. Od roku prenumerowany jest dla nas dwumiesięcznik pt. „Posłaniec św. Antoniego z Padwy”, wydawany przez OO. Franciszkanów Konwentualnych w Krakowie oraz „Głos św. Franciszka” wydawany przez Prowincję św. Jadwigi we Wrocławiu. Nasze codzienne „świeckie życie” budujemy i chcemy świadomie budować w oparciu o Chrystusową Ewangelię, na bogatej tradycji i wiernej nauce Kościoła oraz na osobistym przykładzie Biedaczyny z Asyżu, licznych świętych franciszkańskich, bł. Anieli Salawy, Patronki Franciszkanów Świeckich w Polsce oraz Apostołów Bożego Miłosierdzia: św. Siostry Faustyny i św. Jana Pawła II. Regularnie korzystamy w kościele z sakramentów świętych, które nadają sens życiu, umacniają wiarę i ubogacają duchowo serce.

Chętnie i z radością gościmy Siostry i Braci z innych Wspólnot, dzieląc się wzajemnie duchowo-formacyjnym doświadczeniem oraz omawiając najważniejsze sprawy dotyczące administrowania naszych wspólnot i zarządzania nimi.

Zawsze cenimy sobie mądre wskazówki i rady, dzięki którym łatwiej jest nam przecież korygować własne błędy i niedociągnięcia. Dlatego chętnie bierzemy udział w organizowanych dla franciszkanów świeckich dniach skupienia i duchowej formacji. Pozwalają nam one poznać się bliżej osobiście, a także umacniają ducha i więź braterską.

Świeckie powołanie franciszkańskie, które polega na zachowaniu Ewangelii „Pana naszego Jezusa Chrystusa, naśladując św. Franciszka z Asyżu” (Reguła, 4), realizuje się w konkretnym zaangażowaniu apostolskim i duszpasterskim. Jego wyrazem jest włączenie się „w rzeczywistość doczesną i poprzez uczestnictwo w działalności ziemskiej” (Jan Paweł II, Christifideles laici, nr 17). Powołaniem zaś franciszkanów świeckich jest realizacja misji Kościoła przez przykład życia i głoszone słowo w środowisku, w którym na co dzień żyją (por. Sobór Watykański II, Lumen gentium, nr 35). Dlatego ważnym punktem misji, powołania i naszej czynnej obecności w parafii, są od kilku lat prowadzone przez Siostry stałe kiermasze świąteczne, z których uzyskany dochód przekazujemy na konkretne cele zakonne i kościelne, takie jak: wsparcie misji w Boliwii, pomoc w dofinansowaniu renowacji dwóch ołtarzy w kościele parafialnym: Matki Bożej Bronowickiej i św. Franciszka z Asyżu, zakupie nowych figurek do szopki bożonarodzeniowej, czy też ostatnio włączając się w ogólnokościelną akcję „Wykop studnię dla Afryki”.

W miarę możliwości dbamy także o piękno tutejszej świątyni, dbamy o kwiaty i porządek na placu kościelnym oraz wokół kamienia z wyrytym napisem „Pokój i Dobro”, ufundowanego na 100. lecie naszej parafii w 2009 roku. W 2016 roku włączyłyśmy się aktywnie w Światowe Dni Młodzieży przy parafii, przygotowując dla młodych pielgrzymów z Brazylii, Portugalii, Wysp Zielonego Przylądka i Pakistanu słodkie przysmaki. Warto zaznaczyć, iż w tym czasie nasza parafia gościła w swoich domach oraz na terenie tutejszej szkoły, klasztoru i Wyższego Seminarium Duchownego 450. pielgrzymów.

Czynnie bierzemy zawsze udział w różnych uroczystościach parafialnych w strojach bronowickich, podkreślając w ten sposób ciągłość i wiekową tradycję naszych przodków (m.in. Wielkanoc, Boże Ciało, odpust parafialny, procesje ku czci św. Antoniego z Padwy i św. Franciszka Asyżu).

Siostry należą też do Róż Żywego Różańca, włączają się w stałą modlitwę w intencji kapłanów (Centrum Apostolatu „Margaretka”), czy „Duchową Adopcję Dziecka Poczętego”. Biorą udział w organizowanych pielgrzymkach na Jasną Górę, do Kalwarii Zebrzydowskiej oraz innych miejsc ożywionego kultu i tradycji.

Wierzymy, iż nasza dość aktywna, oczywiście na miarę sił, obecność w życiu bronowickiej parafii, którą prowadzą Bracia Mniejsi, z czasem jeszcze bardziej przybierze większych rozmiarów. Z pewnością zależeć to będzie w dużej mierze od nowych powołań do Wspólnoty. Dziś także chcemy z serca podziękować wszystkim, którzy nas wspierają i pomagają w realizowaniu franciszkańskich celów w codziennym życiu, a są to zarówno i nasi kapłani, jak i wiele osób sympatyzujących z tutejszą wspólnotą parafialną. Za wszelkie dobro, niech Bóg każdemu wynagrodzi, a nas – jeśli taka będzie Jego wola – niech zawsze wspomaga w zdrowiu, w potrzebnych łaskach i obdarzy licznymi powołaniami.